Na początku października br. UOKiK ujawnił, iż decyzją wydaną w dniu 6 sierpnia 2020 r. ukarał Raiffeisen Bank International AG za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, a dokładniej frankowiczów. Kwota nałożonej kary jest niebagatelna i wynosi ponad 1 mln zł.
Wprowadzenie w błąd frankowiczów
Zdaniem UOKiK za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów należało uznać działania polegające na wprowadzeniu konsumentów w błąd, w związku z rozpowszechnianiem nieprawdziwych informacji co do zmiany postanowień umów pożyczek hipotecznych i umów o kredyt hipoteczny indeksowanych lub denominowanych do waluty obcej, poprzez przesłanie w czerwcu 2016 r. do konsumentów informacji o jednostronnych zmianach regulaminów stanowiących załączniki do wskazanych powyżej umów.
Jak ustalono w toku postępowania, zamiarem Raiffeisen Bank International AG była zmiana postanowień umownych odnoszących się do sposobu ustalania kursów kupna i sprzedaży walut publikowanych w Tabeli Kursów, pomimo iż bank nie był uprawniony do dokonywania takiej jednostronnej zmiany postanowień zawartych już umów. Tym samym ww. bank naruszył art. 5 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym oraz art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.
Jednocześnie bank został zobligowany do tego, aby po uprawomocnieniu się decyzji wysłać do klientów, którzy otrzymali ww. informację o jednostronnej zmianie regulaminu, informację o wydanej przez UOKiK decyzji.
Zakres zmian regulaminu
Narzucone przez bank zmiany w regulaminach miały na celu określenie zasad ustalania kursu w stosowanych przez bank tabelach kursowych, do których odsyłały umowy indeksowane lub denominowane kursem waluty obcej, w głównej mierze CHF. Przede wszystkim zapisy te miały precyzować, że podstawę do ustalania aktualnego kursu danej waluty stanowią informacje pochodzące z serwisu informacyjnego Reuters, przy czym ustalony w oparciu o powyższe kurs średni miał być odpowiednio powiększony lub pomniejszony (w zależności od tego, czy ustalany miał być kurs sprzedaży, czy też kupna) o tzw. indeks marżowy banku. Co kryło się za tym pojęciem?
Jak wskazano w informacji o zmianie regulaminów „Wysokość Indeksu marżowego banku, o którym mowa w ustępach poprzedzających, jest ustalana przez Bank na podstawie podaży i popytu na daną walutę na rynku krajowym i zagranicznym, płynności rynku walutowego oraz kosztów Banku związanych z pozyskiwaniem danej waluty. Wartość Indeksu marżowego banku nie może przekraczać 10 % danego kursu średniego”. Z podobnymi zapisami wielu frankowiczów zapewne już się spotkało, kiedy ich banki proponowały im podpisanie aneksu, który miał rzekomo „naprawić” wadliwą umowę, poprzez ustalenie zasad kształtowania przez bank tabeli kursowej, do której odsyłały umowy frankowe.
Stanowisko Prezesa UOKiK
Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, komentując wydaną decyzję podniósł, iż: „Zasady wyliczania kursów kupna i sprzedaży walut, od których zależy wielkość zadłużenia i wysokość poszczególnych rat płaconych przez kredytobiorców, to bardzo ważny element umowy o kredyt hipoteczny. Takich postanowień nie wolno jednostronnie zmieniać w umowach zawieranych na czas oznaczony, w których dochodzi do zadłużenia się konsumentów. Konsumenci, którzy nie zgadzali się na zmiany, mogli teoretycznie wypowiedzieć umowy, ale oznaczałoby to konieczność dokonania natychmiastowej spłaty całego zadłużenia. Wybór więc był fikcyjny, a bank wykorzystał swoją silniejszą pozycję, żeby narzucić swoje warunki”.
Co to oznacza dla frankowiczów?
Przede wszystkim kredytobiorcy, którzy zawarli takie umowy powinni mieć świadomość, iż bank nie może już podnosić w sporach sądowych z frankowiczami, co czynił do tej pory, iż wprowadził do umów zawartych ze swoimi klientami powyższe zmiany, gdyż były one nieskuteczne. Tym samym został on pozbawiony jednego z głównych argumentów za oddaleniem powództw wytaczanych przez frankowiczów.
Prawomocne decyzje Prezesa UOKiK mają bowiem charakter prejudykatu w postępowaniu sądowym co oznacza, że ustalenia UOKiK w zakresie obejmującym prowadzone przez niego postępowanie, są dla sądu wiążące. Kredytobiorcy dochodzący swoich praw na drodze sądowej w sprawie o unieważnienie kredytu frankowego mogą więc powoływać się na treść powyżej decyzji.
Źródło: https://www.uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=16800
Jeśli masz wątpliwości co do treści swojej umowy lub rozważasz pozwanie banku skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się, jakie masz opcje.
Niniejszy wpis ma charakter jedynie informacyjny i nie stanowi porady prawnej.
