W czwartek 23 maja 2024 r. Sejm RP przyjął ustawę o ochronie sygnalistów – teraz Marszałek Sejmu przekaże ustawę do Senatu. Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy może ją przyjąć bez zmian, uchwalić poprawki albo uchwalić odrzucenie jej w całości. Jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy nie podejmie stosownej uchwały, ustawę uznaje się za uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm. Uchwałę Senatu odrzucającą ustawę albo poprawkę zaproponowaną w uchwale Senatu uważa się za przyjętą, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Nowe przepisy mające na celu ochronę osób zgłaszających naruszenia prawa, niezależnie od podstawy i formy świadczenia pracy lub pełnienia służby, poparło 235 posłów, przy 191 głosach przeciwnych i dwóch wstrzymujących.
Ustawa o ochronie sygnalistów implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady UE2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz.U. 2019, L 305, s. 17), która miała być wprowadzona przez kraje członkowskie UE do 17 grudnia 2021 r.
Efektem znacznego opóźnienia Polski było wydanie w dniu 25 kwietnia 2024 r. przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyroku w sprawie niedopełnienia przez Polskę obowiązku wdrożenia tzw. dyrektywy o sygnalistach. W wyniku wyroku Polska została zobowiązana do zapłaty kary w wysokości 7 mln euro (za dotychczasowe opóźnienie) i dodatkowo 40 000 euro za każdy kolejny dzień opóźnienia we wdrożeniu, liczony od dnia wydania wyroku. Więcej w tym zakresie znajdziesz TUTAJ.
Aktualnie jednak prace legislacyjne mocno przyspieszyły i na czwartkowym posiedzeniu Sejm większością głosów przegłosował ustawę o ochronie sygnalistów. Podczas prac posłowie zdecydowali o wprowadzeniu do głosowanej ustawy kilku zmian, w tym m.in. dodaniu przepisów regulujących whistleblowing w grupach kapitałowych.
Wprowadzona aktualizacja ma przede wszystkim zapewnić podmiotom należącym do grup kapitałowych możliwość wdrożenia wspólnej procedury zgłoszeń wewnętrznych. Wybór takiego rozwiązania może nastąpić jednak jedynie pod warunkiem zapewnienia zgodności wykonywanych czynności z ustawą o ochronie sygnalistów.
Niezmienny pozostał natomiast dotychczas uważany za kontrowersyjny katalog naruszeń, które mogą być przedmiotem zgłoszenia sygnalisty, który na końcowym etapie prac legislacyjnych został uzupełniony m.in. o naruszenia z zakresu prawa pracy.
O tym kim jest sygnalista i co może zgłaszać pisaliśmy szczegółowo w jednym z naszych ostatnich artykułów – Sygnalista – kto to i kim dokładnie jest?.
Przyspieszenie procesu legislacyjnego wymaga podjęcia już teraz odpowiednich kroków celem sprawnego i terminowego wdrożenia obowiązków wynikających z procesowanej ustawy. Głównym obowiązkiem jest opracowanie procedury zgłoszeń wewnętrznych oraz zapewnienie ochrony sygnalistom.
Przypominamy, że nowe rozwiązania dotyczące ochrony sygnalistów mają wejść w życie po trzech miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Przepisy o zgłoszeniach zewnętrznych zaczną natomiast obowiązywać po sześciu miesiącach od ich ogłoszenia.
Nasza kancelaria na bieżąco sprawdza proces legislacyjny związany z projektem ustawy o ochronie sygnalistów.
Z przyjemnością pomożemy Państwu zarówno w przygotowaniu się do wdrożenia procedury, jak i samym wdrożeniu procedury i systemu dla zgłoszeń wewnętrznych, a także przeprowadzimy szkolenia ze stosowania wskazanych regulacji.
Pozostajemy do Państwa dyspozycji. Zapraszamy do kontaktu.
