W dniu 6 grudnia 2021 r. TSUE w sprawie C-670/20 przeciwko ERSTE Bank Hungary Zrt. orzekł, iż:
Wykładni art. 4 ust. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy dokonywać w ten sposób, że wymóg przejrzystości warunków umowy kredytu denominowanego w walucie obcej, które narażają kredytobiorcę na ryzyko kursowe, jest spełniony wyłącznie w sytuacji, gdy przedsiębiorca dostarczył temu kredytobiorcy dokładne i wystarczające informacje odnośnie do ryzyka kursowego pozwalające właściwie poinformowanemu oraz dostatecznie uważnemu i rozsądnemu przeciętnemu konsumentowi na dokonanie oceny ryzyka potencjalnie znaczących skutków gospodarczych takich warunków umownych dla jego zobowiązań finansowych w trakcie całego okresu obowiązywania tej umowy. W tym względzie okoliczność, że konsument oświadcza, iż jest w pełni świadomy potencjalnych ryzyk wynikających z zawarcia wspomnianej umowy, nie ma sama w sobie znaczenia dla oceny, czy przedsiębiorca spełnił wspomniany wymóg przejrzystości.
Powyższe orzeczenie zostało wydane na gruncie sporu toczącego się pomiędzy bankiem działającym na Węgrzech, a kredytobiorcami. Przedmiotem sporu był nieuczciwy charakter warunku zawartego w umowie kredytu denominowanego w walucie obcej przewidującego spłatę kredytu w walucie krajowej.
Jak wskazano w wyroku, kredytobiorcom przedstawiono informację dotyczącą ryzyka związanego z zaciągnięciem kredytu denominowanego w walucie obcej. Kredytobiorcy oświadczyli, że są w pełni świadomi ryzyk przedstawionych przez bank. Treść tej informacji odpowiadała (mniej więcej) treścią informacji przekazywanych polskim kredytobiorcom zaciągającym kredyty we frankach szwajcarskich.
TSUE w orzeczeniu tym potwierdził dotychczasowe orzecznictwo w tym zakresie (stosowane również przez znaczną część polskich sądów powszechnych), zgodnie z którym wykładnia art. 4 ust. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. nakazuje przyjąć, iż wymóg wyrażenia warunku umownego prostym i zrozumiałym językiem oznacza – w przypadku umów kredytowych, że banki powinny przekazać kredytobiorcom informacje wystarczające do podjęcia przez nich świadomych i rozważnych decyzji. Przy kredycie waloryzowanym kursem waluty obcej niezwykle ważne jest, aby przeciętny konsument mógł nie tylko dowiedzieć się o możliwości wzrostu lub spadku wartości waluty obcej służącej do waloryzacji jego zobowiązania, ale również aby był w stanie oszacować potencjalne ryzyko, jakie niesie dla niego wzrost kursu tej waluty. W judykaturze dosyć powszechnie wyrażane jest zapatrywanie, iż wypełnienie obowiązku informacyjnego wymaga: pełnej informacji (możliwej do uzyskania w dacie zawarcia umowy) o ryzyku zarówno w odniesieniu do wysokości raty, jak i kapitału pozostałego do spłaty. Ponieważ przekaz kierowany do konsumenta musi być jasny i zrozumiały, podanie informacji powinno nastąpić dwutorowo poprzez: 1) wyraźne wskazanie i nacisk na nieograniczony charakter ryzyka walutowego; oraz 2) przedstawienie symulacji wysokości salda zadłużenia oraz rat kapitałowo-odsetkowych przy uwzględnieniu co najmniej zmian kursowych, o których bank posiada wiedzę, iż są możliwe, biorąc pod uwagę kurs historyczny i pozostałe informacje jakimi dysponuje jako profesjonalista” (zob. wyrok SO w Warszawie z dnia 23 września 2019 r., XXV C 2883/18; wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 6 lutego 2020 r., II C 2779/18).
Nie ulega wątpliwości, że banki udzielając tzw. kredytów frankowych, nie informowały kredytobiorców w sposób rzetelny i kompleksowy o wszelkich ryzykach związanych z zawarciem umów powiązanych do waluty obcej. Przedstawiane przez nich informacje były lakoniczne, często „ukryte” w obszernych umowach, a pracownicy banków niejednokrotnie bagatelizowali to ryzyko, zapewniając o stabilności waluty czy opłacalności kredytu frankowego.
Chociaż, jak wskazano powyżej, orzecznictwo w kwestii informowania konsumentów o ryzyku związanym z umowami frankowymi, jest co do zasady ugruntowano, to mimo to powyższy wyrok może stanowić dodatkowy argument w rękach frankowiczów toczących spory z bankami.
Niniejszy wpis ma charakter jedynie informacyjny i nie stanowi porady prawnej.