W ostatnich dniach w jednej z naszych spraw frankowych prowadzonej przeciwko Santander Bank Polska S.A. i skierowanej do Sądu Okręgowego w Krakowie kilka miesięcy temu otrzymaliśmy bardzo ciekawe postanowienie, którego fragmenty przedstawiamy poniżej.
Treść postanowienia – wskazanie kierunku orzekania
Sygn. akt (…)
P O S T A N O W I E N I E
Dnia 8 marca 2022 r.
Sąd Okręgowy w Krakowie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: sędzia del. Anna Chmielarz
po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2022 r. w Krakowie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa (…) przeciwko Santander Bank Polska S.A. z siedzibą w Warszawie
o zapłatę i ustalenie
p o s t a n a w i a:
- dopuścić dowód z przesłuchania stron ograniczony do przesłuchania powodów w trybie art. 304 k.p.c. celem ustalenia zasadności twierdzeń pozwu/odpowiedzi na pozew oraz faktów wskazanych w tezach dowodowych przez pełnomocników stron;
- w trybie art. 2711 k.p.c. w zw. z art. 304 k.p.c. odebrać od powodów zeznania w niniejszej sprawie na piśmie po odebraniu przyrzeczenia w trybie art. 268 k.p.c. (…);
III. pominąć dowód z zeznań świadków: (…) zawnioskowanych w odpowiedzi na pozew (…) jako mający wykazać fakty nieistotne dla rozstrzygnięcia – art. 2352 § 1 pkt. 2 k.p.c.;
(…)
- na podstawie art. 1561 k.p.c. zwrócić uwagę stron na treść uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna – zasada prawna z dnia 7 maja 2021 r. III CZP 6/21, informując, że sąd w niniejszej sprawie zmierza do wydania orzeczenia z uwzględnieniem treści ww. zasady prawnej;
- kierując się zasadami lojalności wobec stron postępowania, mając na uwadze już ustalone okoliczności faktyczne i prawne sprawy – na skutek oceny dokonywanej z urzędu – zwrócić uwagę stron, na fakt, iż postanowienia umowne przewidujące indeksację kredytu do waluty obcej noszą charakter klauzul abuzywnych skutkujących nieważnością umowy w całości. Niedozwolone postanowienia umowne (art. 3851 § 1 k.c.) są od początku, z mocy samego prawa, dotknięte bezskutecznością na korzyść konsumenta, który może udzielić następczo świadomej i wolnej zgody na te postanowienia i w ten sposób przywrócić im skuteczność z mocą wsteczną;
VII. działając z urzędu pouczyć powoda-konsumenta o konsekwencjach prawnych wynikających z unieważnienia w całości zawartej umowy kredytowej (…).
Nasza ocena wydanego w sprawie postanowienia
Przedmiotowe postanowienie dobitnie obrazuje, iż umiejętne posługiwanie się przez sądy rozpoznające sprawy frankowe przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, może znacząco przyspieszyć rozpoznanie sprawy, zaś wiele kwestii można przedsięwziąć jeszcze przed terminem pierwszej rozprawy wyznaczonej w sprawie.
Na szczególną uwagę zasługuje okoliczność wskazania przez Sąd Okręgowy kierunku, w którym zamierza prowadzić dalsze postępowanie (rozstrzygnięcia), do czego każdy sąd jest kompetentny na podstawie art. 1561 k.p.c., zgodnie z którym w miarę potrzeby na posiedzeniu przewodniczący może pouczyć strony o prawdopodobnym wyniku sprawy w świetle zgłoszonych do tej chwili twierdzeń i dowodów. Chociaż przepis ten obowiązuje już od 4.10.2021 r., sądy nadal niechętnie go stosują, chociaż w zamierzeniu miał on właśnie ułatwić prowadzenie spraw sądowych oraz częściowo wpłynąć na ich przyspieszenie. Warto zwrócić uwagę, iż wskazanie kierunku orzekania może nastąpić na każdym posiedzeniu – również niejawnym (jak w powyższej sprawie), nie jest więc konieczne czekanie w tym celu na termin pierwszej rozprawy w sprawie.
Kolejny godnym uwagi faktem jest rozstrzygnięcie na posiedzeniu niejawnym części wniosków dowodowych zawartych w pozwie i odpowiedzi na pozew, w szczególności pominięcie dowodu z tzw. świadków etatowych pozwanego banku – wielokrotnie pisaliśmy już znikomym o walorze dowodowym zeznań tego rodzaju świadków powoływanych przez banki. W naszej ocenie dowód ten nie wnosi do spraw frankowych niczego istotnego i jedynie niepotrzebnie je wydłuża w czasie (świadkowie nie zawsze się stawiają, konieczne jest odraczanie rozpraw z tego powodu, etc.). Wydanie postanowienia o przeprowadzeniu dowodu lub jego pominięciu również jest uprawnieniem proceduralnym mogącym przyspieszyć rozpoznawanie spraw frankowych, niestety sędziowie zbyt rzadko korzystają z tej możliwości. W szczególności w przypadku spraw frankowych wykorzystanie tej możliwości wydaje się być szczególnie uzasadnione.
Na aprobatę zasługuje również przesłuchanie strony powodowej na piśmie. Pozwoli to bowiem nie tylko uniknąć frankowiczom dodatkowego stresu związanego z koniecznością stawiennictwa w sądzie, ale również wpłynie na dynamikę postępowania.
Co dalej?
Z niecierpliwością czekamy na dalszy rozwój sprawy. W naszej ocenie pierwsze posiedzenie wyznaczone w sprawie celem przeprowadzenia rozprawy, będzie jednocześnie ostatnim, na którym z dużą dozą prawdopodobieństwa może już zostać wydany wyrok kończący sprawę w I instancji.
Równie prawdopodobne jest skorzystanie przez sąd z uprawnienia przewidzianego w art. 15zzs2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374, ze zm.) który stanowi, iż w sytuacji gdy (…) w sprawie rozpoznawanej według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w całości, sąd może zamknąć rozprawę i wydać orzeczenie na posiedzeniu niejawnym po uprzednim odebraniu od stron lub uczestników postępowania stanowisk na piśmie.
Wnioski końcowe
Przeciążenie sądów okręgowych rozpoznających sprawy frankowe, w szczególności Sądu Okręgowego w Warszawie, niewątpliwie negatywnie wpływa na czas rozpoznania każdej sprawy, tj. długość toczących się postępowań. Jakżeby sprawniejsze było ich rozpoznanie w sytuacji, w której sądy powszechne chętniej wykorzystywałyby dostępne im narzędzia procesowe. Powyższa sprawa pokazuje, iż jest to w pełni możliwe.
Niniejszy wpis ma charakter jedynie informacyjny i nie stanowi porady prawnej.
